
Nghiên cứu mới cho rằng COVID-19 là căn nguyên của làn sóng viêm gan bí ẩn. (Ảnh: Freepik)
Các
nhà nghiên cứu tại Trung tâm Y tế Trẻ em Schneider, Trung tâm Y tế
Rabin - Bệnh viện Beilinson, Trung tâm Y tế Rambam và Đại học Tel Aviv,
Israel phát hiện nguyên nhân gây viêm gan bí ẩn ở trẻ em trong nhiều
tháng nay là hậu quả của hậu COVID-19. Kết quả này được công bố trên tạp
chí Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition.
Do ảnh hưởng của hội chứng viêm đa hệ
Nhóm
tác giả cho rằng tổn thương gan đã được ghi nhận ở người lớn mắc
COVID-19 nghiêm trọng. Họ cho rằng trẻ em có thể bị ảnh hưởng bởi hội
chứng viêm đa hệ (MIS-C) hậu COVID-19. Hậu quả là gây tổn thương đến
gan. Tổn thương gan hậu COVID-19 cũng ngày càng gia tăng ở người lớn.
Tại Israel, 12 ca mắc viêm gan bí ẩn đã được ghi nhận từ tháng 4 đến nay.
Nghiên
cứu mới của Israel phân tích 5 bệnh nhân nhập viện tại Trung tâm Y tế
Trẻ em Schneider vào năm 2021 do chấn thương gan. Tất cả đều có kết quả
xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 trước khi có triệu chứng viêm gan.
Ca
đầu tiên là một bé 3 tuổi, nhập viện vì suy gan cấp tính sau 21 ngày có
chẩn đoán mắc COVID-19. Sau đó 11 ngày, em được ghép gan. Bệnh nhi này
âm tính với virus adeno, Epstein-Barr, cytomegalovirus (CMV) và herpes
simplex.
Bệnh
nhi thứ hai 5 tháng tuổi, nhập viện trong tình trạng sốt, vàng da, gan
to, trở nặng nhanh và phải ghép gan ngay. Em bé có kết quả dương tính
với cả virus adeno và SARS-CoV-2. Sau khi ghép tạng, bệnh nhi cũng cho
thấy em đã mắc CMV.
Bệnh
nhân thứ ba là cậu bé 8 tuổi hoàn toàn khỏe mạnh trước khi mắc viêm gan
bí ẩn. Em dương tính với SARS-CoV-2 trước khi bị tổn thương gan. Khoảng
130 ngày sau khi mắc COVID-19, bé trai bị đau bụng, nôn mửa, vàng da.
Trường hợp này không nhiễm adeno.
Bệnh
nhân thứ tư là bé trai 8 tuổi, bắt đầu bị đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy
và vàng da sau khoảng 90 ngày được chẩn đoán mắc COVID-19. Em cũng không
nhiễm virus adeno.
Bệnh
nhân thứ năm là cậu bé 13 tuổi có tiền sử khỏe mạnh. Sau khi có triệu
chứng mệt mỏi, tiêu chảy, vàng da và đau bụng, em được xét nghiệm
COVID-19 và cho kết quả dương tính. 53 ngày sau khi nhiễm SARS-CoV-2, em
nhập viện trong tình trạng nôn mửa, đau bụng, vàng da, gan to và tổn
thương gan. Trong thời gian nằm viện, em cần được ghép gan. Sau khi phẫu
thuật, cậu bé có kết quả dương tính với CMV và adeno.
Nghiên
cứu cũng ghi nhận hai em bé (8 và 13 tuổi) bị viêm gan cấp tính với
tình trạng ứ mật. Hai trẻ sơ sinh bị suy gan cấp tính. Các bệnh nhi có
triệu chứng COVID-19 nhẹ hoặc không triệu chứng trước khi có vấn đề về
gan.
Không
bệnh nhân nào bị COVID-19 nghiêm trọng. Do đó, nhóm tác giả kết luận
tổn thương gan có thể là do SARS-CoV-2 trực tiếp gây ra thông qua thụ
thể ACE2 - "ổ khóa" mà chúng dùng để liên kết và xâm nhập vào tế bào.
Cơ
chế khác có thể gây ra tổn thương gan là hệ thống miễn dịch phản ứng
kém hoặc phản ứng quá mức với nhiễm trùng. Các bệnh tự miễn dịch và tự
gây viêm như MIS-C có thể dẫn tới viêm gan. Tình trạng này đã được báo
cáo ở cả trẻ em, thanh thiếu niên mắc COVID-19 kéo dài.
Tình
trạng viêm và phản ứng miễn dịch bất thường cũng có thể gây suy giảm
sức khỏe của người bệnh, khiến họ dễ mắc bệnh hơn. Bệnh nhân thứ hai
trong nghiên cứu mắc hội chứng viêm toàn thân (chứng tăng bạch cầu
lymphocytic thứ phát - HLH). Điều này củng cố cho giả thuyết tổn thương
gan là do trung gian miễn dịch.
Các
nhà khoa học kết luận nguyên nhân gây ra bệnh viêm gan cấp tính bí ẩn
trong thời gian gần đây là phản ứng miễn dịch sau nhiễm SARS-CoV-2 như
MIS-C hoặc phản ứng miễn dịch bất thường với virus khiến cơ thể nhiễm
những tác nhân khác như adeno.
Cộng đồng y tế toàn cầu tiếp tục điều tra
Đầu
tháng 4, Vương quốc Anh báo cáo về làn sóng viêm gan bí ẩn không rõ
nguyên nhân ở trẻ em khỏe mạnh. Từ đó, WHO đã ghi nhận hơn 700 ca mắc
tại 34 quốc gia. WHO đánh giá nguy cơ toàn cầu từ các trường hợp viêm
gan không rõ nguyên nhân là trung bình.
WHO
và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho rằng virus
adeno có thể là nghi phạm. Bởi một số bệnh nhân bị nhiễm virus này. Ở
Anh, 68% trường hợp có xét nghiệm dương tính với adeno.
"Đây
là lần đầu tiên chúng ta thấy nhiều trường hợp viêm gan cấp tính nặng
như vậy", tiến sĩ Philippa Easterbrook, Trưởng nhóm kỹ thuật của nhóm sự
cố tại trụ sở của WHO, nhận định.
Cơ quan An ninh Y tế Vương Quốc Anh (UKHSA) sẽ công bố những phát hiện sơ bộ về các trường hợp viêm gan cấp tính vào ngày 16.6.