Hội thảo là hoạt động có ý nghĩa thiết thực chào mừng kỷ niệm 132 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2022); kỷ niệm 53 năm ngày ra đời tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” của Bác; kỷ niệm 15 năm Ngày thành lập Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương và kỷ niệm 15 năm Ngày thành lập Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương (11/4/2007-11/4/2022).

Nhận thức rõ vị trí, vai trò đạo đức là “gốc,” là “căn bản”

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng nêu rõ: Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với vai trò lãnh đạo, trách nhiệm cầm quyền, thực hiện sứ mệnh giai cấp và dân tộc.

Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng đã nêu một số nội dung có tính thu hoạch và gợi mở để Hội thảo tiếp tục nghiên cứu, làm sâu sắc hơn, thấm nhuần hơn di sản quý báu mà Người để lại. Đó là, nhận thức rõ vị trí, vai trò đạo đức là “gốc,” là “căn bản,” bảo đảm cho Đảng ta đủ bản lĩnh vững vàng, chính trị sáng suốt, tư tưởng kiên định, phẩm hạnh trong sáng, tổ chức chặt chẽ, tạo động lực thúc đẩy hành động cách mạng.

Tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” xác lập những phẩm chất đạo đức của Đảng và chuẩn mực đạo đức của đảng viên.

Bản chất của Đảng được Người khái quát “là đạo đức,” “là văn minh,” biểu hiện cụ thể ở mục tiêu, lý tưởng cộng sản chủ nghĩa; nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng; nghĩa vụ đạo đức của Đảng được chế định thành sứ mệnh lãnh đạo, trách nhiệm cầm quyền, tính tiền phong gương mẫu; chế độ kỷ luật tự giác, nghiêm minh; tinh thần tự phê bình và phê bình; gắn bó máu thịt với nhân dân, lấy phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân làm sứ mệnh cao cả...

Theo Hồ Chí Minh, chuẩn mực đạo đức của người đảng viên đối lập với chủ nghĩa cá nhân, thể hiện ở các phẩm chất cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư; tư tưởng tập thể; tinh thần đoàn kết, tính tổ chức và tính kỷ luật; tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân; sâu sát thực tế, gần gũi quần chúng, thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân; không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ hiểu biết để hoàn thành mọi nhiệm vụ.

Đạo đức của Đảng khi được giáo dục, giác ngộ, thấm sâu vào mỗi đảng viên sẽ thúc đẩy chế độ kỷ luật tự giác, giải phóng con người khỏi mọi động cơ vụ lợi cá nhân, dấn thân cho mục tiêu chung, đặt sự nghiệp cách mạng của Đảng lên trên hết, trước hết, làm cho triệu người như một, tạo nên sức mạnh vô địch.

Thực hành đạo đức cách mạng, “nói đi đôi với làm”

Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh mấu chốt của xây dựng đảng về đạo đức là ở thực hành đạo đức cách mạng, nói đi đôi với làm, “thi hành một nền chính trị liêm khiết.”

Triết lý “nói đi đôi với làm” của Hồ Chí Minh rất có ý nghĩa về mặt tư tưởng và phương pháp, quyết định tính thuyết phục của công tác tư tưởng. Thực hành đạo đức ở Hồ Chí Minh không phải để chứng minh cho tư tưởng mà là một bộ phận cấu thành của tư tưởng.

Và Hồ Chí Minh là người nêu gương thực hành đạo đức chính tâm, nghiêm khắc với bản thân mình đến độ hiếm thấy ở những lãnh tụ. Thoát ly thực hành thì đạo đức chỉ nằm trên lời nói, không có điều kiện thâm nhập vào thực tiễn đạo đức.

Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng nhấn mạnh: “Thi hành một nền chính trị liêm khiết” là một nội dung cơ bản của thực hành đạo đức Hồ Chí Minh, gồm cả thực hành đạo đức của một chính đảng, một nhà nước và mỗi cán bộ, đảng viên.

Thực hành đức liêm khiết thì “dân chúng mới đoàn kết chung quanh chính phủ, mới vì quyền lợi thiết thân của mình mà hy sinh sống chết giết giặc,’, “dù tình thế nguy khốn đến bực nào, dân chúng không sợ hãi gì hết mà cố sức quyết chiến, quyết thắng.”

Với Hồ Chí Minh, không còn đạo đức thanh liêm thì sẽ không còn là đảng chân chính, cách mạng, không còn được nhân dân tin tưởng. Vì thế, để thi hành một nền chính trị liêm khiết, cùng với giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng là sử dụng pháp luật để trừng trị những kẻ bất liêm hoặc làm trái điều liêm.

Thường trực Ban Bí thư nêu rõ đây là vấn đề mà Đảng rất chú trọng, hiện nay đang triển khai thực hiện rất mạnh mẽ. Bên cạnh quy định về những điều đảng viên không được làm, quy chế nêu gương, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai đang được đẩy mạnh.

Thường trực Ban Bí thư nêu rõ kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân dựa trên cơ sở kết hợp “xây” với “chống,” nghiêm khắc với chính mình, tự chủ bản thân trước mọi cám dỗ, thực hiện tu dưỡng đạo đức cách mạng suốt đời.

Nhận thức chủ nghĩa cá nhân là “kẻ thù hung ác,” là trở lực cho xây dựng đạo đức cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác lập hệ quan điểm, chỉ rõ bản chất, đặc điểm, biểu hiện, tính nguy hiểm của chủ nghĩa cá nhân và định hình phương thức quét sạch chủ nghĩa cá nhân.

"Chủ nghĩa cá nhân nằm ngay trong chính mỗi con người, luôn có nguy cơ trỗi dậy, bùng phát khi có cơ hội. Đóng vai trò quyết định trong chống chủ nghĩa cá nhân là nội lực của mỗi con người được bảo đảm bằng nền tảng đạo đức đủ sức tự chủ bản thân, kiểm soát được ham muốn, khiến hành vi không vượt qua lằn ranh của pháp luật và đạo đức xã hội. Vì vậy, “xây” chính là nâng cao nhận thức tư tưởng, bồi đắp các phẩm chất tốt đẹp, thúc đẩy động cơ đạo đức, chế độ kỷ luật tự giác, làm cho cái tốt đẹp lớn dần, được nuôi dưỡng và cái xấu bị đẩy lùi, không có cơ hội ngóc đầu dậy," Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng nhấn mạnh.

Chủ nghĩa cá nhân là “kẻ địch ở trong lòng” nên muốn “chống” phải bắt đầu từ “xây,” trong đó vai trò quyết định là tu dưỡng, rèn luyện, kiểm soát ham muốn, nâng cao năng lực đề kháng trước cám dỗ. Trong khi kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, Hồ Chí Minh phân biệt rất rõ chủ nghĩa cá nhân với lợi ích cá nhân chính đáng của con người cần được tôn trọng.

Thực hiện đồng bộ cả hai nội dung “xây” và “chống”

Trước yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng nhấn mạnh cần phát huy hơn nữa truyền thống và bản chất tốt đẹp của Đảng, chăm lo xây dựng Đảng thật sự vững vàng về chính trị, tư tưởng; thống nhất cao về ý chí, hành động; trong sạch về đạo đức, lối sống; chặt chẽ về tổ chức; gắn bó mật thiết với nhân dân, đủ sức lãnh đạo đưa đất nước ta vượt qua mọi khó khăn, ngày càng phát triển.

"Phải nhận thức rõ, đấu tranh kiên quyết với sự phai nhạt lý tưởng cách mạng, không kiên định con đường xã hội chủ nghĩa, mơ hồ, dao động, thiếu niềm tin; nói trái, làm trái quan điểm, đường lối của Đảng; sa sút về ý chí chiến đấu, thấy đúng không dám bảo vệ, thấy sai không dám đấu tranh; thậm chí còn phụ họa theo những nhận thức, quan điểm sai trái, lệch lạc; không còn ý thức hết lòng vì nước, vì dân, không làm tròn bổn phận, chức trách được giao; không thực hiện đúng các nguyên tắc xây dựng Đảng và tổ chức sinh hoạt đảng," Thường trực Ban Bí thư nêu rõ.

Nhấn mạnh các cơ quan tổ chức Hội thảo đều là các cơ quan Trung ương, có vai trò, tầm quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, đồng chí Võ Văn Thưởng yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng cần bám sát đặc điểm, yêu cầu, chức năng, nhiệm vụ từng cơ quan để thực hiện tốt nội dung “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” theo tư tưởng Hồ Chí Minh, trong đó phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc vai trò, vị trí quan trọng của công tác xây dựng Đảng về đạo đức; về tính cấp thiết phải nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Đây là hai mặt của xây dựng đạo đức cách mạng, nó có mối quan hệ biện chứng, gắn bó lẫn nhau: muốn quét sạch chủ nghĩa cá nhân phải nâng cao đạo đức cách mạng và có đạo đức cách mạng sẽ loại bỏ được chủ nghĩa cá nhân.

Phải thấy rõ tác hại khôn lường của chủ nghĩa cá nhân, nhất là đối với các cơ quan Trung ương, nơi giữ vai trò quan trọng trong tham mưu chiến lược, các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Nếu mỗi cán bộ, đảng viên trong các cơ quan Trung ương cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, sẽ tham mưu nên những chính sách công bằng, không thiên vị; nếu bị chi phối bởi chủ nghĩa cá nhân, “lợi ích nhóm”, “tham nhũng chính sách” thì sẽ đề ra những chính sách méo mó, biến dạng, thậm chí hướng lái, gây nên hậu quả khôn lường cho đất nước.

Đồng thời, tập trung cụ thể hóa chuẩn mực đạo đức của đảng viên thành các bộ quy tắc ứng xử, đạo đức công sở, đạo đức nghề nghiệp phù hợp với đặc điểm từng cơ quan, đơn vị, có ý nghĩa hướng dẫn thực hành đạo đức trong công tác và sinh hoạt hằng ngày.

Đồng thời phải đổi mới mạnh mẽ, nâng cao tính thuyết phục của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nhất là bản chất, mục tiêu, lý tưởng, sứ mệnh, nguyên tắc tổ chức hoạt động của Đảng và nhiệm vụ đảng viên, góp phần nâng cao bản lĩnh, lập trường, kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng, tạo ra khả năng đề kháng với mọi nguy cơ, nhất là suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.

Trong xây dựng Đảng về đạo đức phải thực hiện đồng bộ cả hai nội dung “xây” và “chống,” “xây” là cơ bản, lâu dài, xuyên suốt, “chống” là quan trọng, cấp bách, được thực hiện bằng giải pháp tổng hợp, tác động vào nhiều khâu, nhiều mặt, nhiều nội dung, hướng vào tạo nền tảng đạo đức vững chắc, bền vững và đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả các biểu hiện suy thoái.

Nêu rõ việc tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy, sinh hoạt chi bộ, gắn với đẩy mạnh tự phê bình và phê bình, tự soi, tự sửa của mỗi cán bộ, đảng viên, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng nhấn mạnh Hội nghị Trung ương năm khóa XIII vừa kết thúc, thông qua Nghị quyết về xây dựng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên, trong đó đẩy mạnh tự phê bình và phê bình gắn với đổi mới sinh hoạt chi bộ được xác định là một giải pháp quan trọng.

Thường trực Ban Bí thư nêu rõ cần nhận thức đầy đủ tự phê bình và phê bình phải như “rửa mặt hàng ngày,” là cách giúp mỗi đảng viên tự kiểm soát bản thân mình bằng trách nhiệm đạo đức.

Mọi hành động, việc làm tốt hoặc chưa tốt của cán bộ, đảng viên trong công tác, sinh hoạt, nếu nhận thức được qua tự phê bình và phê bình có tổ chức, sự góp ý chân thành trên tình đồng chí sẽ có tác dụng như “con đê ngăn lũ,” phòng ngừa sai lầm, không để khuyết điểm nhỏ tích tụ thành khuyết điểm lớn.

Sinh hoạt chi bộ định kỳ đều phải có nội dung tự phê bình và phê bình, không phải chờ đến khi cấp trên yêu cầu, gợi ý. Điều quan trọng là phải làm cho tự phê bình và phê bình trở thành nền nếp, thói quen, mỗi người cảm nhận đây là phương thức tốt nhất “tự soi, tự sửa,” giúp mỗi người nâng cao năng lực tự chủ bản thân, không ngừng hoàn thiện nhân cách, rèn luyện ý thức tổ chức, kỷ luật, định hình thói quen thực hiện nghĩa vụ đảng viên một cách tự giác.

Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh việc đề cao kỷ cương, kỷ luật trong Đảng; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo. Nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân chỉ đạt hiệu quả khi định hình những biện pháp tổng hợp cùng bổ sung cho nhau, tùy từng hoàn cảnh mà từng biện pháp có thể đặt trật tự trước-sau, vị trí cao-thấp khác nhau.

Trước những biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống diễn biến phức tạp, thì phải tăng cường kỷ cương, kỷ luật để sàng lọc những thành phần thoái hóa, biến chất; xử lý nghiêm các sai phạm để răn đe, cảnh báo, cảnh tỉnh, có tác dụng hỗ trợ cho công tác giáo dục đạo đức cách mạng, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình...

Cùng với đó là đẩy mạnh phong trào thi đua học tập và làm theo Bác phải thực chất, hiệu quả, chú trọng xây dựng những mô hình, điển hình tiêu biểu trong công tác xây dựng Đảng về đạo đức.

Các cơ quan báo chí phải tăng cường phản ánh, giới thiệu gương người tốt, việc tốt trong đảng viên và quần chúng, “lấy cái đẹp dẹp cái xấu,” tạo sự lan tỏa, ảnh hưởng sâu rộng trong cộng đồng, tăng cường niềm tin trong xã hội...

Các ý kiến tiếp tục làm rõ những vấn đề lý luận, thực tiễn, bổ sung, phát triển tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thông qua tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ đó vận dụng sáng tạo vào thực tế công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị hiện nay.

Sau hội thảo, Ban Tổ chức sẽ lĩnh hội, tiếp thu và báo cáo các nội dung có liên quan về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện ngay, nhất là những kinh nghiệm đúc rút từ thực tiễn trong quá trình triển khai quy chế, quy định của Đảng của các cơ quan, đơn vị ở Trung ương và địa phương tới Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cơ quan chức năng có liên quan.